فوم چیست؟

فوم می‌تواند هر ترکیب پلاستیکی یا لاستیکی با حباب‌های هوا یا سلول‌های داخل آن باشد. کشش پذیری و سختی مواد تشکیل دهنده فوم، همراه با اندازه سلول‌ها، ویژگی فوم را تعیین می‌کنند. ترکیبات مورد استفاده برای ساخت فوم‌، می‌توانند نرم یا سخت، سنگین یا سبک باشند. این ترکیب برای حالت فوم بسیار مهم است. آیا فوم حالت فنری دارد یا به صورت کند انرژی جذب می‌کند؟ فوم را می‌توان به دو نوع فوم “سلول باز” یا “سلول بسته” طبقه بندی کرد. این دو نوع فوم دارای ویژگی‌های بسیار متفاوتی هستند و عملکردهای بسیار متفاوتی در داخل یک کفش دارند.

ویژگی‌های فوم کفش

چگالی فوم

چگالی اندازه گیری میزان سنگینی فوم در مقایسه با حجم آن است. فوم سلول باز PU چگالی کمی دارد و می‌تواند بسیار نرم باشد. فوم نئوپرن چگالی بالاتری دارد و آن را سنگین می‌کند؛ اما همچنان نرم است. فوم‌های پلی اتیلن بسیار سخت هستند؛ اما نسبتا سبک وزن هستند. سفتی مواد پلاستیکی تشکیل دهنده فوم، همراه با اندازه سلول‌ها، چگالی را تعیین می‌کند.

دورومتر

 اندازه گیری میزان سفت یا نرمی فوم است. مقاومت فوم در برابر نفوذ سطح را اندازه گیری می‌کند. اعداد کمتر نشان دهنده مواد نرم‌تر و انعطاف پذیرتر هستند؛ در حالی که اعداد بالاتر نشان دهنده مواد سخت‌تر است. کشش پذیری و سختی مواد پلاستیکی تشکیل دهنده فوم، همراه با اندازه سلول‌ها، دورومتر فوم را تعیین می‌کند.

فشرده سازی

مقاومت فشرده سازی توانایی فوم برای برگشت به عقب پس از فشرده شدن است. فوم‌هایی با فشرده سازی ضعیف تنها پس از چند روز به صورت صاف خرد می‌شوند. فوم‌هایی که در برابر فشرده سازی مقاومت می‌کنند را می‌توان برای ایجاد بالشتک برای یک کفش ورزشی که صدها مایل دوام می‌آورد استفاده کرد. برخلاف زیره کفش، فوم‌های نرم‌تر را می‌توان در رویه کفش استفاده کرد.

مقاومت در برابر ضربه

توانایی فوم برای جذب و پخش انرژی است. مقاومت خوب در برابر ضربه از پا در برابر کبودی یا حتی شکستگی هنگام پریدن یا افتادن محافظت می‌کند.

بازگشت انرژی

بازگشت انرژی یک ویژگی مهم برای زيره میانی هر کفشی است. یک ماده فوم با بازگشت انرژی بالا به سرعت باز می‌گردد. فوم با بازگشت انرژی کم یا آهسته، رویه‌ای بسیار راحت ایجاد می‌کند، اما اگر در زیر پا قرار گیرد، می‌تواند منجر به کفشی شود که خسته‌کننده به نظر می‌رسد.

سازگاری

برای راحتی رویه كفش بسیار مهم است که فوم با پا مطابقت داشته باشد.

قالب پذیری

بسته به ترکیب و فرآیندی که برای ساخت فوم استفاده می‌شود، ممکن است به شکل‌های ارگونومیک یک کفش در بیاید یا نه. محل و نحوه استفاده از فوم به قالب پذیری آن بستگی دارد.

قابلیت تنفس پذیری

قابلیت تنفس پذیری یک فوم خاص، بسته به نیازهای عملکردی یک کفش می‌تواند زیاد یا کم باشد. تنفس پذیر می‌تواند به معنای خنک بودن در هوای گرم باشد و از طرفی، می‌تواند کفش را در هوای مرطوب سرد و نرم کند.

آب دوستی یا مقابل آبگریزی

فوم‌های سلول باز آب دوست می‌توانند آب یا عرق را برای ایجاد عملکرد خنک کننده جذب کنند، در حالی که فوم‌های سلول بسته آبگریز، در برابر جذب آب مقاومت می‌کنند.

انواع فوم در کفش

1.EVA (اتیل وینیل استات)

EVA رایج‌ترین ماده زیره میانی برای کفش‌های ورزشی است. این ماده، سبک وزن و بادوام است، به راحتی شکل می‌گیرد و در برابر فشار مقاوم است. EVA را می‌توان برای ساختن زیره‌های میانی، پرس گرم، پرس سرد، برش قالب، تزریق و ماشینکاری کرد.در طیف گسترده‌ای از چگالی‌ها و فرمولاسیون‌ها موجود است، می‌تواند نرم و انعطاف پذیر یا سخت و سفت باشد. تقریباً در هر رنگی ساخته می‌شود. EVA همچنین برای ساختن پاپوش‌ها، جوراب‌های استروبل پددار استفاده می‌شود. EVA قابل تنفس پذیری نیست؛ اما می‌‌توان آن را سوراخ کرد.

2.PU سلول بسته (پلی‌یورتان)

PU سلول بسته نیز یک فوم رایج برای کفش است. فوم PU در قالب‌ها دمیده می‌شود. ترکیب مایع منبسط می‌شود و سلول‌های هوا را برای پر کردن قالب ها تشکیل می‌دهد. برای ساختن زیره‌های بادوام در کفش‌های کوهنوردی از این فوم استفاده می‌شود. همچنین می‌توان این فوم را به واحدهای کامل کفی تبدیل کرد که شامل آج و زیره میانی می‌شود. فوم PU برای چسباندن مستقیم زیره‌های میانی به رویه استفاده می‌شود. بسیاری از زیره‌های پاشنه بلند زنانه از PU با چگالی بالا ساخته شده‌اند. PU بسیار نرم، به دلیل مقاومت در برابر فشرده سازی برای بسترهای پا استفاده می‌شود.

3.PU سلول باز (پلی‌یورتان)

فوم سلول باز PU تقریباً در رویه هر کفش ورزشی یافت می‌شود. از آن‌جا که فوم سلول باز است، قابل تنفس پذیری است. از فوم PU برای ساخت فوم زبان و یقه استفاده می‌شود. این ماده اغلب فوم KFF نامیده می‌شود. فوم سلول باز PU به دلیل نرمی زیاد، قابل استفاده در زیره کفش نیست.

4.PE (پلی اتیلن)

فوم پلی اتیلن که به شکل ورق منبسط می‌شود، به راحتی برش و لمینیت می‌شود. پلی اتیلن به دلیل ضعف در فشرده سازی، به عنوان زیره کفش استفاده نمی‌شود. فوم PE سلول بسته و ضد آب است.

5.فوم SBR (لاستیک استایرن بوتادین)

SBR فوم بسیار نرمی است که اغلب بین دو لایه پارچه لمینت می‌شود. این فوم سلول بسته است و برای ضد آب کردن قطعات استفاده می‌شود. فوم SBR اغلب به عنوان جایگزینی سبک برای لاستیک نئوپرن استفاده می‌شود؛ اما به اندازه آن کشش پذیر نیست.